میانگین زمان مطالعه: 4 دقیقه

در فصل قبل تئوری‌های مشهور در رابطه با بازرگانی بین‌الملل معرفی شد و بیان گردید که تئوری برتری نسبی بر مبنای صادرات کالاهایی که کشور در آن‌ها مزیت برتر دارد و واردات کالاهایی که در آن برتری کم‌تری نسبت به محصولات سایر کشورها وجود دارد شکل می‎گیرد. در این قصد مفاهیم اصلی تجارت بین‌الملل یعنی واردات و صادرات معرفی‌شده‌اند.

مفهوم واردات:

واردات که معادل لاتین آن IMPORT است درواقع به معنی ورود کالا هست که البته تنها کالا مدنظر نبوده و درزمینۀ خدمت نیز این واژه به کار می‌رود. واردات یعنی یک کالا از یک کشور مشخص به قلمرو گمرکی مشخصی در یک کشور دیگر وارد شود. بابت این عمل نیاز به تبادل ارز بین کشور مبدأ و کشور مقصد (و البته کشور سومی نیز اگر وجود داشته باشد) تبادل می‌شود.

واردات قطعی چیست؟

درزمینۀ واردات و صادرات به‌طورکلی موضوعی به‌عنوان واردات قطعی وجود دارد که شامل روش‌های متعددی بر اساس شیوه پرداخت کالا هست. اولین روش در واردات قطعی، واردکردن کالا از محل ارز خریداری‌شده است. نوع دیگر مربوط به واردات با ارز آزاد است که در این روند نیز گشایش اعتبار وجود دارد. در لیست واردات قطعی موضوعی به‌عنوان واردات در مقابل صادرات دیده می‌شود که واردات از سوی شخص صادرکننده و از محل پروانه صادراتی صورت می‌گیرد که غیرقابل واگذاری است. واردات به شکل بدون انتقال ارز از محل سرمایه‌گذاری خارجی نیز در این لیست قرار دارد.

واردات موقت:

این نوع از واردات و صادرات که از نام آن نیز مشخص است به این صورت عمل می‌کند که بعضی از کالاها به‌صورت مشخص وارد کشور شده و درزمانی مشخص نیاز است که از کشور خارج شوند. این گزینه برای کالاهای خارجی که نیاز است در نمایشگاه‌های بین‌المللی درزمانی مشخص استفاده شوند بارها مورداستفاده قرارگرفته است. دستگاه‌های فیلم‌برداری و همین‌طور عکس‌برداری از مثال‌های مشخص در این سبک واردات و صادرات محسوب می‌شود. درواقع در این نوع از واردات قرارداد گمرکی به‌صورت موقت صورت می‌گیرد.

مفهوم صادرات:

کسب درآمد ارزی از مهم‌ترین بخش‌های توسعه اقتصادی محسوب می‌شود. درواقع فروش یک محصول یا ارائه خدمات به کشورهای دیگر صادرات نامیده می‌شود که معادل لاتین آن Export است. صادرکننده به هر شخص حقیقی و حقوقی گفته می‌شود که دارای کارت بازرگانی بوده و یا مجوز وزارت بازرگانی دارد.

با توجه به نقش و اهمیتی که صادرات کالا، با ارزآوری که به همراه دارد، در اقتصاد کشورها ایفا می‎کند، قوانین و روند خاصی برای آن از سوی قانون‌گذار به تصویب رسیده است که توضیح مختصری از این مراحل به شرح زیر است:

مراحل صادرات

1. شناسایی بازار هدف:

یکی از اولین گام‌ها در شروع یک کسب‌وکار و یا رشد و ارتقای آن، شناسایی بازار هدف  (Target Market)  است. درست بعدازاینکه بازارتان را شناسایی کردید، می‌توانید شروع به هدف‌گذاری بر روی افرادی کنید که برای رشد و پیشرفت کسب‌وکار شما مبلغی را پرداخت خواهند کرد؛ این افراد، مشتریان هدف شما خواهند بود.

بازار هدف به‌عنوان گروه خاصی از خریداران بالقوه معرفی می‌شود که یک کسب‌وکار، محصولات و خدماتش را برای آن‌ها جایگاه‌یابی می‌کند؛ و یا به عبارتی ساده‌تر، گروهی از افراد که به‌احتمال بسیار زیاد خریداران محصولات و خدمات شما خواهند بود.

2. دریافت مجوزهای صدور:

کسب مجوز صدور دومین مرحله واردات و صادرات است که البته طبق آخرین اطلاعات موجود، تنها کالاهای خاصی نیاز به مجوزهای ورود دارند. در مسیر صادرات تعیین قیمت صادراتی یک مفهوم مهم است. درواقع صادرکننده می‌بایست برای تعیین قیمت اقلام صادراتی خود نرخ‌گذاری صحیحی از سوی کمیسیون نرخ‌گذاری ارائه دهد و طبق قیمت اعلام‌شده عمل نماید.

3. قرارداد فروش:

موضوع دیگری که در بازرگانی بین‌الملل و فرآیند صادرات و واردات مطرح می‌شود و اهمیت زیادی دارد، قرارداد است. هرچند در اکثریت موارد فعالان بازرگانی بین‌الملل اکتفا به همان پیش‌فاکتور می‌کنند، اما برای ایجاد اطمینان بیشتر، بهتر است در معاملات بین‌الملل اقدام به تدوین قرارداد شود تا تعهدات دو طرف به‌خوبی مشخص گردد.

4. دریافت وجه:

در معاملات تجاری بین‌المللی وجهی که فروشنده در مقابل دریافت آن مالکیت کالا را به خریدار انتقال می‌دهد، به شیوه‌های مختلفی پرداخت می‌گردد. روش‌های پرداخت برای به حداقل رسانیدن خطر عدم پرداخت در طول تاریخ تحولاتی را پشت سر گذاشته است و با شیوه‌های مختلفی به انجام می‎رسند. طرفین با در نظر گرفتن میزان اعتمادی که به همدیگر دارند و نیز باملاحظه اوضاع‌واحوال اقتصادی و سیاسی، یکی از انواع شیوه‌های پرداخت را در معاملات خود انتخاب می‌نمایند که پنج نمونه از آن‌ها برای مثال بیان‌شده‌اند:

• پرداخت بر اساس حساب باز (نسیه)
• پرداخت بر اساس پیش‌پرداخت
• پرداخت بر اساس برات
• پرداخت با اعتبارات اسنادی
• پرداخت در چارچوب تعهد پرداخت بانکی

5. بازرسی:

طرفین خریدار و فروشنده با یکی از مؤسسات بازرسی کالا که عمدتاً بین‌المللی هستند و هر دو طرف آن را قبول دارند قرارداد می‌بندند تا گواهی بازرسی موردنیاز را برای این مرحله دریافت کنند.

6. حمل:

پس از انجام مراحل بازرسی‌، کالا در اختیار حمل‌کننده قرار می‌گیرد تا در ازای دریافت کرایه حمل، کالا را به مقصد مشخص‌شده تحویل دهد.

7. ترخیص:

یکی از ضرورت‌های ترخیص کالا بهره‌مندی از کارت بازرگانی است. در کنار کارت بازرگانی افراد بایستی از مجوز ترخیص کالا نیز بهره‌مند باشند. گمرک این مجوز را در ترخیص کالا به سه دسته کالاهای مجاز صادراتی، کالاهای مشروط صادراتی و کالاهای صادرات ممنوع تقسیم کرده است. در گروه اول نیازی به مجوز ترخیص نیست، در گروه دوم بایستی مجوزی در کار باشد در غیر این صورت ترخیصی به ارمغان نخواهد آمد و در گروه سوم نیز هیچ کالایی در این دسته ترخیص نمی‌شود زیرا ممنوع است.

در این فصل مفاهیم اصلی تجارت یعنی واردات و صادرات معرفی شدند و همچنین مراحل انجام فرایند صادرات بیان گردید؛ اما قراردادهای بین‌المللی از اهمیتی به‌مراتب بیشتر از قراردادهای داخلی برخوردار هستند و به همین دلیل آشنایی با اسناد حقوقی و مالی در بحث بازرگانی بین‌الملل از اهمیت ویژه برخوردار است. بررسی اسناد بازرگانی بین‌الملل موضوعی است که در فصل آینده به آن خواهیم پرداخت.

شما می توانید فایل PDF این مقاله را پس از ثبت نام یا ورود دریافت نمایید