کلیات مدیریت استراتژیک

 [rt_reading_time label=”میانگین زمان مطالعه:” postfix=”دقیقه” postfix_singular=”دقیقه“]

درس مدیریت استراتژیک را با ارائه کلیاتی درباره مفاهیم مربوط به استراتژی آغاز خواهیم کرد و در ابتدا به بیان سیر تاریخی مفهوم استراتژی خواهیم پرداخت.

نخستین بار ۳۴۰ سال قبل از میلاد در کتاب هنر جنگ نوشته Sun – Tzu بسیاری از مفاهیم استراتژی بیان شد. اما برای اولین بار به عنوان یک مفهوم استاندارد، در اوایل دهه ۱۹۶۰ وزارت دفاع آمریکا تجربیات مهم و استراتژیک جنگ جهانی دوم را تدوین و مبانی برنامه‎‏ریزی استراتژیک را پایه‎‏گذاری نمود.

دو سال بعد Alfread Chandler استاد دانشگاه هاروارد و در سال ۱۹۶۵ Keneth Andrews این مفاهیم را در دنیای کسب و کار مطرح ساختند. و نخستین شرکتی که توانست برنامه‏‎ریزی استراتژیک را با موفقیت بکار گیرد، شرکت لاکهید به مدیریت آقای ایگورانسوف بود.

در رابطه با استراتژی تعاریف مختلف بیان شده است اما به طور Ú©Ù„ می‏‎توان آن را “هنر برنامه‏‎ریزی Ùˆ هدایت عملیاتی آن” تعریف کرد. وجه تمایز استراتژیک از تاکتیک، گستره‏‎ی عملیاتی بیشتر Ùˆ دوره عملیاتی طولانی‎‏تر Ùˆ همچنین جابجایی انبوه نیروها است.

در استراتژی مفاهیم اصلی، بلند مدت Ùˆ عمده سازمان مطرح می‎‏شود؛ مانند اهداف بلند مدت، حوزه‏‎های فعالیت را Ú©Ù‡ سازمان در آن‏‎ها فعال است یا قرار است فعال شود، وظایف عمده Ùˆ شاخص مدیران، مقاصد، نیات Ùˆ جهت گیری‎‏های شرکت Ùˆ … .

مدیریت استراتژیک

منظور از مدیریت استراتژیک “هنر Ùˆ علم تدوین، اجرا Ùˆ ارزیابی وظیفه‎‏ای چندگانه Ú©Ù‡ سازمان را قادر می‏‎سازد به هدف‏‌های بلند مدت، میان مدت Ùˆ کوتاه مدت خود دست یابد”. مدیریت استراتژیک همچنین مناسب‏‌ترین چارچوب را Ú©Ù‡ بتوان بوسیله آن برای یک سازمان برنامه‎ریزی Ùˆ آن را هدایت کرد نیز ارائه می‌‏کند. گری هامل به عنوان تعریفی از مدیریت استراتژیک، آن را منظم Ùˆ قاعده‏‌مند کردن، اجرا Ùˆ ارزیابی کلیه اقداماتی Ú©Ù‡ سازمان را قادر می‌‏سازد تا آینده را دقیق‎تر Ùˆ روشن‏‌تر ترسیم کند Ùˆ اهداف خویش را محقق سازد تعریف می‏‌کند.

مدیریت استراتژیک از سال ۱۹۸۰ به سرعت در حال رشد است و با ادبیات جامع خود به عنوان یک رشته تحصیلی شناخته می‏‌شود. مدیریت استراتژیک را معمولاً چرخش حول محور مراحل مجزای تدوین، اجرا، کنترل و به اجرا درآوردن برنامه‎ها توصیف می‎کنند.

استراتژی‌ها و تئوری‌ها خود واقعیت نیستند اما نشان دهنده واقعیت در اذهان افراد می‌باشند. هیچ کس تا کنون استراتژی را لمس یا مشاهده نکرده است. این بدان معناست که هر استراتژی می‌تواند دارای تأثیر تحریف کننده‌‏ای باشد. این است بهای داشتن یک استراتژی. استراتژی جهت و مسیر سازمان را تعیین می‏‌کند و بر تلاش تمرکز دارد. به علاوه استراتژی تعریفی را از سازمان ارائه می‎‏دهد و موجب ایجاد ثبات و تداوم می‎‏شود که هر کدام از این موارد مزایا و معایبی را درپی خواهد داشت.

استراتژی سازمان‎‏ها در سطوح مختلفی وجود دارد که بیانگر حوزه‏ کاری و اهداف سازمان در سطوح مختلف است. از جمله استراتژی‎‏های شرکتی که به حوزه فعالیت سازمان می‏‎پردازد و استراتژی‏ کسب‏ و کار که بیانگر چگونگی رقابت در هر کسب ‏وکار است. همچنین دربرگیرنده فرایندهای فکری گوناگونی، هم در ابعاد عقلانی و هم در ابعاد تحلیلی است که برخی از صاحب‎نظران بر بعد تحلیلی آن بیش‏ از سایر ابعاد تأکید می‎‏کنند.

آیا نبود استراتژی به معنای شکست است؟

باید این موضوع را مورد توجه قرار داد که همیشه نبود استراتژی به معنای شکست سازمانی نیست. اگر فقدان استراتژی عمدی باشد، ممکن است به انعطاف پذیری سازمان منجر گردد. سازمان‎‏هایی که به رویه‎های رسمی و ثبات زیادی متکی هستند، ممکن است توانایی خود را برای آزمایش نوآوری از دست بدهند. علاوه بر این مدیر ممکن است از فقدان استراتژی برای ارسال پیام‎‏های صریح و مطابق با میل خود به افراد ذینفع داخلی و خارجی بهره ببرد.

دو رویکرد مطرح در استراتژی را می‏‎توان رویکرد تجویزی (برنامه‎‏ریزی استراتژیک) و رویکرد توصیفی (استراتژی خلاقانه) دانست. رویکرد تجویزی معتقد به برنامه‏‏‎ریزی رسمی و پیش‏‎بینی تحلیلی برای اهداف بلند مدت است. اندروز، چندلر و انسوف را می‏‎توان پرچمداران این رویکرد دانست و تکنیک‏‎های مطرح در این رویکرد را می‏‎توان SWOT , BCG MATRIX , SPACE , GE و ماتریسEFE , IFE نام برد.

در رویکرد توصیفی تکیه بر اقدامات به موقع و منطبق بر شرایط جاری است. از پرچمداران این رویکرد می‏‎توان مینتزبرگ، گری هامل، لیبندوم و کویین را نام برد. البته در این بین گری هامل کار خود را استراتژیک کردن شرکت می‏‎داند نه برنامه‎‏ریزی استراتژیک.

با دریافت فایل پاورپوینت این بخش می‏‎توانید توضیحات بیشتری را در زمینه مباحث مطرح شده دریافت کنید.

شما می توانید فایل PDF این مقاله را پس از ثبت نام یا ورود دریافت نمایید

[restrict]

دریافت PDF این مقاله

دانلود PDF

[/restrict]