نظام جانشینی

امروزه یکی از دغدغه‌­های اصلی سازمان­‌ها موضوع خالی شدن پست­‌های مدیریتی و کارشناسی در آن‌ها است که با رفتن هر مدیر مؤثر و کارآمد بنا بر دلایل مختلف، انتخاب نیروی جانشین برای آن پست، سازمان را با چالش‌هایی مواجه می‌­کند.

درواقع نظام جانشینی مدیریت یکی از زیرمجموعه­‌های نظام جامع منابع انسانی است که با در نظر گرفتن برنامه‌هایی، باعث اطمینان در داشتن نیروی مناسب و خروج بهنگام پست­‌های کلیدی و پرورش نیروهای مستعد در سازمان می­‌گردد. موضوعی که در برنامه‌­ریزی جانشینی بسیار مهم است و به نوعی تربیت و پرورش مدیران خوب و مستعد فردا است.

نکته بسیار خوبی که در سازمان‌های امروزی مشاهده می‌شود این است که مدیران سازمان­‌ها مخارج صرف شده برای آموزش نیروی انسانی خود را هزینه محسوب نکرده بلکه آن را نوعی سرمایه‌گذاری به‌حساب می­‌آورند و به نیروی انسانی به‌عنوان نوعی سرمایه نگاه می­‌کنند.

مزایای برنامه‌­ریزی برای نظام جانشینی

ازجمله مزایای برنامه‌­ریزی جانشینی این است که باعث می­‌شود خلأهای مدیریتی به‌درستی شناسایی شوند. رهبران آینده سازمان‌­ها را شناسایی کرده و در جهت رشد آن‌ها گام بردارند. همچنین با انتخاب مناسب از هرج‌ومرج و کاهش انگیزه کارکنان جلوگیری می­‌کند. استفاده بهینه از منابع انسانی، تضمین استمرار نیروی انسانی مستعد در سازمان­‌ها، ایجاد یک فرهنگ‌سازمانی متحدالشکل، کاهش ریسک انتخاب مدیران نالایق و کاهش هزینه­‌های انتخاب‌­های نادرست کارکنان از دیگر مزایای برنامه‌ریزی جانشینی هست.

اهداف برنامه‌­ریزی جانشینی و جایگزینی

با در نظر گرفتن مزایای حاصل از به‌کارگیری برنامه‌­ریزی جانشینی می­‌توان تا حدودی به اهداف آن نیز پی برد. تعیین پست­‌های کلیدی در سازمان و تعیین معیارهای لازم برای پر کردن آن‌ها، توسعه رهبران کلیدی، ایجاد مسیر پرورش استعدادها، تهیه نظام مالی مناسب برای انگیزه دادن به نیروها و حفظ آن‌ها، تدوین برنامه‌­ای برای ایجاد مخزن استعدادهای مؤثر و دسترسی به تجربیات یادگیری به‌منظور استفاده در توسعه استعدادهای مدیریتی و رهبری ازجمله اهداف اصلی برنامه­‌ریزی جانشینی و جایگزینی هست.

با توجه به اهداف و مزایای برنامه‌­ریزی جانشینی و جایگزینی می­‌توان به دلایل و ضرورت‌­های طراحی نظام برنامه‌ریزی جانشینی و جایگزینی پی برد.

دلایل و ضرورت‌های طراحی برنامه نظام جانشینی

تهیه برنامه مدون نظام جانشینی، برای سازمان‌ها و مدیریت بهتر منابع انسانی در آن‌ها فواید متعددی دارد. داشتن چنین برنامه‌ای کمک می‌کند تا از دارایی‌های انسانی سازمان آگاهی داشته باشیم و بتوانیم به بهترین نحو برای تحقق اهداف سازمان تلاش کنیم. از دیگر دلایلی که تدوین چنین برنامه‌ای را ضروری می‌کند مواردی هستند از قبیل در دسترس قرار دادن فرصت­‌های بیشتر برای کارکنان بااستعداد، شناسایی نیازهای جایگزینی کارکنان، افزایش خزانه استعدادها از کارکنان قابل ارتقا، مشارکت دادن کارکنان در پیاده‌سازی طرح­‌های استراتژیک، کمک به کارکنان در جهت تحقق مسیر شغلی موردنظر آن‌ها در درون سازمان‌ها و … .

متخصصان معتقدند که طراحی و استقرار یک نظام جانشینی کارآمد مستلزم داشتن نگاهی به گذشته و نگاهی به آینده است. بدون شناخت تجارب و بررسی­‌ها، رویه­‌ها، دستورالعمل­‌ها و قوانین جاری و مستقر گذشته و کنونی، شناسایی نقاط قوت و قابل‌بهبود نظام­‌های موجود ممکن نخواهد بود.

در پایان لازم به ذکر است که نظام جانشینی و جایگزینی باید بتواند زمینه مناسبی را برای رشد و پیشرفت کارکنان مستعد فراهم کند و فرصت­‌های یکسانی را برای به کار بردن دانش و مهارت آن‌ها ایجاد کند به‌طوری‌که آن‌ها بدانند برای حرکت در نردبان ترقی لازم است دست به چه‌کارهایی بزنند و در چه مسیری تلاش کنند. با دانلود فایل کامل این مقاله می‌توان درخصوص موضوعات مطرح شدهف در یک نمونه سازمان حقیقی اطلاعات بیشتری را کسب کنید.

شما می توانید فایل PDF کامل این مقاله را پس از ثبت نام یا ورود دریافت نمایید

[restrict]

دریافت PDF کامل این مقاله

دانلود PDF

[/restrict]