نظام آراستگی ۵S

نظام آراستگی ۵S اقدامی است در جهت بهبود شرایط محیطی سازمان که به تبع آن با تأثیرگذاری مستقیم بر روحیه کارکنان بهبود روند کلی سازمان را در پی خواهد داشت. نظام ۵S یکی از اقدامات اجرایی بری عملی ساختن مفهوم کایزن که برگرفته از فرهنگ ژاپنی و به معنی بهبود مستمر است به شمار می‌آید که اجرای آن اهداف متعددی را دنبال می‎کند مثل ایمنی و بهداشت در محیط کار، افزایش بهره‎وری، صرفه‎جویی در هزینه‎ها، افزایش کیفیت محصولات یا خدمات و پیشگیری از خرابی‎ها. رعایت این اصول تا حد زیادی موجب صرفه‎جویی و افزایش ایمنی در محیط کار می‎شود. از همه مهم‎تر اجرای نظام آراستگی، باعث ایجاد  تغییرات و شکل‌گیری عادت‎های صحیح در کارکنان می‎شود و روحیه و انگیزه آن‎ها را برای کار افزایش می‎دهد.

مفهوم نظام آراستگی ۵S

عبارت ۵S از ابتدای ۵ کلمه ژاپنی گرفته‌شده است که هرکدام از آن‎ها تحلیل ویژه‎ای دارند و عبارتند از:

ساماندهی Seiri

پاکیزه سازی Seiso

نظم و ترتیب Seiton

استانداردسازی Sekitsu

انضباط Shitsuke

ساماندهی

جدا کردن اقلام، اوراق و اطلاعات لازم و کاربردی از غیر آن‌ها و دور کردن اقلام غیرضروری و غیرکاربردی از محیط کار همچنین تعمیر، تعویض یا تصحیح معایب و نواقص، بیانگر مفهوم سازماندهی هستند. سازماندهی، محیطی را فراهم می‎کند که امکان تغییر و بهبود در آن میسر خواهد شد.

نظم و ترتیب

نظم و ترتیب در نظام ۵S به معنای مرتب کردن اقلام، اوراق و اطلاعات و تعیین جای مناسب برای آن‎ها است، به‌نحوی‌که با سرعت و سهولت قابل‌دسترسی باشند. ایجاد نظم و ترتیب منجر به کاهش و یا حذف زمان‌های جستجو می‌گردد.

پاکیزه سازی

پاکیزه سازی در نظام ۵S به معنای پیشگیری از کثیفی و پاک نگه‌داشتن محیط و تجهیزات با حذف یا کنترل آلاینده‌ها است. پاکیزه سازی همچنین نوعی بازبینی و بازرسی محسوب می‌شود. جستجو و ردیابی علل آلودگی‌ها و پاکیزه نگه‌داشتن محل کار هم به‌اندازه خود پاکیزه سازی اهمیت دارد.

استانداردسازی

استانداردسازی در نظام ۵S عملاً عبارت است از استاندارد کردن سه مورد اول، به‌عبارت‌دیگر استانداردسازی مدون نمودن مکانیسم ساماندهی، نظم و ترتیب و پاکیزگی است. ایجاد دستورالعمل‌‌‌‌‌‌‌‌های ساده و پایه‌ریزی ساختاری مناسب برای حمایت از فعالیت‌‌‌‌‌‌‌‌های گام‌های قبل در این قسمت موردتوجه قرار می‌گیرد.

انضباط

در این بخش از اجرای نظام ۵S عادت به انجام کار‌های صحیح، به کمک آموزش و فرهنگ‌سازی و جلب مشارکت عمومی جهت تدوین، ابلاغ و اجرای مقررات سازمان موردتوجه قرار می‌گیرد. انضباط به معنای تمرین است تا حدی که افراد به‌صورت طبیعی کارشان را صحیح انجام دهند. در این مفهوم انضباط معادل با تغییر عادات نادرست و ایجاد عادات مناسب است. مجموعه فعالیت‎های نظام ۵S نمی‎توانند بدون وجود انضباط کاری موفقیت‌آمیز باشد.

مزایای اجرای نظام آراستگی ۵S

اجرای نظام آراستگی ۵S مطمئناً نتایج مثبتی را برای سازمان‎ها خواهد داشت. با اجرای اصول نظام ۵S سودآوری شرکت از راه‎های مختلف به رشد مثبتی دست می‌‏یابد. ازلحاظ زمانی با طبقه‎بندی اطلاعات، مواد و … در زمان صرفه‎جویی خواهد شد و از وقت بهترین استفاده می‎شود. از سوی دیگر پاکیزگی محیط انگیزه کارکنان و به‌تبع آن بهره‎وری سازمان را افزایش می‎دهد. نظم بخشیدن و ایجاد طبقه ‎بندی در سازمان مانع از دور ریخته شدن قطعات سالم به همراه ضایعات می‎شود و همچنین از انباشت آن‎ها و خطراتی که در پی خواهند داشت جلوگیری می‎شود.

کاهش خرابی‎ها، افزایش کارایی، افزایش رضایت مشتریان و … از دیگر مزایای به‌کارگیری نظام آراستگی ۵S هستند که برای آشنایی بیشتر با این موارد و توضیحات کامل‎تر در ارتباط با مباحث مطرح شد همچون راهکارهای عملی به‌ کارگیری ۵S و مثال‎هایی از آن دانلود و بررسی فایل PDF کامل این مقاله مفید خواهد بود.

شما می توانید فایل PDF کامل این مقاله را پس از ثبت نام یا ورود دریافت نمایید

[restrict]

دریافت PDF کامل این مقاله

دانلود PDF

[/restrict]