
کارکرد گروه‌های Ø°ÛŒâ€ŒÙ†ÙØ¹Ø§Ù† غیرکارمند
مهر 10, 1398
ÙØ±ØµØªâ€ŒÙ‡Ø§ÛŒ Ù…ØÛŒØ· زیست در امر Ú©Ø§Ø±Ø¢ÙØ±ÛŒÙ†ÛŒ
مهر 10, 1398[rt_reading_time label=”میانگین زمان مطالعه:” postfix=”دقیقه” postfix_singular=”دقیقه“]
اگر در باب بیان علم Ùˆ تعریÙÛŒ از آن علم را  در مقابل جهل تعری٠کنیم خداوند به این معنا عالم است. البته علم را در تعریÙÛŒ دیگر در مقابل دانستنی‌هایی Ú©Ù‡ آزمون پذیر نیستند نیز عنوان کرده‌اند. ستایش علم Ùˆ سرزنش عالم بدون عمل در معار٠اسلامی ناظر به تعری٠اول است.
قرن نوزدهم به غرور علم تجربی آبستن است Ùˆ پوزیتیویسم در دامن چنین ÙØ¶Ø§ÛŒÛŒ پرورش ÛŒØ§ÙØª. اندیشه این مکتب این بود Ú©Ù‡ بشر جز به دانش تجربی به دانش دیگری راه ندارد. این مکتب هرچه را در قلمرو علم تجربی نمی‌گنجید در زمره مجهولات Ùˆ مبهمات آورد. سوالی Ú©Ù‡ در اینجا به ذهن متبادر می‌گردد این است Ú©Ù‡ آیا تنها تجربه ØÙ‚یقت را روشن می‌کند؟ این سوالی تجربی نیست تا با تجربه ØµØØªØ´ اثبات شود؛ اگر هم تجربی باشد، همین تجربه مورد سوال قرار Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ Ùˆ نمی‌توان از چیزی Ú©Ù‡ ØµØØªØ´ مورد سوال است برای اثبات درستی خودش Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ کرد. Ù…Ø¹Ø±ÙØª تجربی متص٠به ØµÙØ§ØªÛŒ است Ú©Ù‡ به Ø´Ø±Ø Ùˆ ØªÙˆØ¶ÛŒØ Ø¢Ù†Ù‡Ø§ خواهیم پرداخت.
ویژگی‌های Ù…Ø¹Ø±ÙØª تجربی
Ù…Ø¹Ø±ÙØª یا شناخت تجربی روشی از علم تجربه‌ای است Ú©Ù‡ در دسترس همه است نه درونی؛ برخلا٠تجربه Ø¹Ø±ÙØ§Ù†ÛŒ Ú©Ù‡ Ùقط شخص عار٠آن را درک می‌کند Ùˆ بیان شدنی هم نیست. از سویی عینی بودن علم هم به معنای تجربه پذیری همگانی است. از دیگر ویژگی‌های این تجربه خام نبودن Ùˆ بسامان بودن آن است به این معنی Ú©Ù‡ با تغییر عوامل می‌توان تاثیر آنها را مشاهده کرد بنابراین موجودات ماوراء طبیعی را نمی‌توان از راه‌های علمی اثبات Ùˆ Ù†ÙÛŒ کرد. دانستنی‌ها بر تجربه مستقیم ØØ³ÛŒ مبتنی هستند بنابراین پژوهشگر تجربی با ÙØ±Ø¶ÛŒÙ‡â€ŒÙ‡Ø§ÛŒÛŒ Ú©Ù‡ در ذهن دارد به دنبال کاوش تجربی است تا به وسیله آن، ÙØ±Ø¶ÛŒÙ‡â€ŒØ§Ø´ را اثبات یا رد کند. این ویژگی باعث می‌شود تا هرکس دنبال بخش خاصی از علم باشد Ùˆ ØØªÛŒ گاهی روی مشاهده واقعیات تاثیر می‌گذارد.
ØªÙØ³ÛŒØ± علمی در سایه تئوری‌ها Ùˆ قانون‌های علمی صورت می‌گیرد بنابراین تئوری هم باید تجربه پذیر باشد تا علمی شود Ùˆ لذا ØÙˆØ§Ø¯Ø« Ù…Ù†ØØµØ± به ÙØ±Ø¯ مشمول ØªÙØ³ÛŒØ± علمی نیست بلکه بیانگر نظمی همیشگی است Ùˆ قضیه‌ای Ú©Ù„ÛŒ Ú©Ù‡ با هیچ، همیشه، هر یا همه آغاز می‌شود. به عنوان نمونه، همیشه آب از ترکیب دو اتم هیدروژن Ùˆ یک اتم اکسیژن ایجاد می‌شود.
مطالب عنوان شده مبین ØµÙØ§Øª هر نظریه یا قانون علمی هستند Ú©Ù‡ وقوع بعضی پدیده‌ها را ناممکن اعلام می‌کند. مثلاً قانون تساوی زوایای تابشی اعلام می‌کند Ú©Ù‡ Ù…ØØ§Ù„ است نوری Ú©Ù‡ با زاویه Û±Û° درجه تابیده است با زاویه Û²Ûµ درجه منعکس شود. در این صورت اگر پدیده‌ای Ú©Ù‡ قانونی را ناممکن اعلام می‌کند، Ø§ØªÙØ§Ù‚ Ø¨ÛŒÙØªØ¯ آن قانون از ØµØØª Ù…ÛŒâ€ŒØ§ÙØªØ¯ Ùˆ ابطال می‌شود. ابطال پذیری یعنی عدم سازش با همه پدیده‌های ممکن Ùˆ قانون ابطال پذیر یعنی قانونی Ú©Ù‡ برای آن بتوان تصور کرد Ú©Ù‡ در صورت وقوع پدیده‌ای ابطال می‌شود. علم روشی گزینشی است Ùˆ Ú©Ù„ÛŒ گرایی، یعنی تجربه همه جوانب یک پدیده در علم جایی ندارد. ÙلسÙÙ‡ از اقسام علم به معنای اول Ùˆ در مقابل علم به معنای تجربی است.
ÙلسÙÙ‡ در ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ غرب
درگذشته مراد از ÙلسÙÙ‡ تقریباً دقت علم بوده است Ùˆ ÙلسÙÙ‡ به معنای خاص، بر ØÚ©Ù…ت مابعدالطبیعی اطلاق می‌شود Ú©Ù‡ در زبان انگلیسی متاÙیزیک نام دارد.در ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ غرب ÙلسÙÙ‡ معنایی خاص ÛŒØ§ÙØªÙ‡ Ùˆ Ù…Ø¹Ø±ÙØªâ€ŒÙ‡Ø§ÛŒÛŒ مانند ÙلسÙÙ‡ علم، اخلاق Ùˆ… رشد کرده است Ú©Ù‡ در همه این‌ها ÙلسÙÙ‡ به معنای علم‌شناسی است. مثلاً سوال تاریخ این است Ú©Ù‡ انقلاب ÙØ±Ø§Ù†Ø³Ù‡ Ú©ÛŒ رخ داد؟ دلائلش Ú†Ù‡ بود؟ اما سوال ÙلسÙÙ‡ تاریخ این است Ú©Ù‡ آیا تاریخ، علمی تجربی است؟ آیا تاریخ هنر است یا علم؟
برای ÛŒØ§ÙØªÙ† پاسخی درخور برای سوالات Ùوق Ùˆ نیز تعاری٠روشنی برای متا Ú©Ù‡ به معنی بعد است Ùˆ Ùیزیک Ú©Ù‡ به معنی طبیعت Ùˆ متاÙیزیک یعنی Ù…Ø¹Ø±ÙØª مابعدالطبیعه، همچنین آگاهی از Ù…ØØªÙˆØ§ÛŒ متاÙیزیک، وجوه Ø§ÙØªØ±Ø§Ù‚ علم تجربی Ùˆ متاÙیزیک، مهم‌ترین Ù…Ø¨Ø§ØØ« Ùˆ مسائل متاÙیزیک Ùˆ اینکه آیا می‌توان بی‌نیاز از آنها بود Ùˆ… دانلود ÙØ§ÛŒÙ„ pdf کامل این مقاله نوشته هلیا رخش سوار توصیه می‌شود.
شما Ù…ÛŒ توانید ÙØ§ÛŒÙ„ PDF کامل این مقاله را پس از ثبت نام یا ورود Ø¯Ø±ÛŒØ§ÙØª نمایید
[restrict]
Ø¯Ø±ÛŒØ§ÙØª PDF کامل این مقاله
[/restrict]
در پایان جهت گسترش اطلاعات مخاطبان این مطلب، در لینک زیر کتابی مرتبط، برای شما عزیزان قرار Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ است. امید است مطالعه‌ی آن برای شما سودمند واقع شود.