در این مقاله به مبحث طرح تجاری (Business Plan) میپردازیم که جزء متداولترین اصطلاحات حوزه کارآفرینی همانند ایده، ریسک، محصول و خلاقیت است.
در رابطه با طرح کسب و کار تعاریف مختلفی بیان شده است از جمله یک طرح که آینده و توسعه یک کسب و کار را تعیین میکند و اغلب یک دوره چند ساله را در برمیگیرد. تعریف جامعتر آن که توسط وستوود بیان شده است، طرح کسب و کار ابزاری است که صاحبان ایده به کمک آن، ایده تجاری خود را در خصوص راه اندازی یا توسعه یک کسب و کار، معرفی مینمایند و به این وسیله سرمایه گذاران احتمالی را برای سرمایه گذاری ترغیب میکنند. علاوه بر این تهیه طرح کسب و کار سبب میشود که صاحب ایده، شناخت بهتر و کاملتری از طرح خود به دست آورد و از منظرهای گوناگون به بررسی طرح خود بپردازد. در نتیجه ریسک شکست طرح را کاهش میدهد.
۱. منابع مالی در دسترس و پتانسیل بازار را تشریح کرده و راه کارهای دستیابی را نیز ارائه میدهد.
۲. نیاز به انواع مختلف تأمین مالی را تشریح میکند.
۳. با تأکید بر بحرانهای متفاوت به بررسی و تعیین شانس موفقیت پروژه میپردازد.
۴. با یک نگاه کلی به پروژه اطلاعات لازم برای بخش مالی و ارزیابی تجاری را ارائه میدهد.
با تهیه طرح تجاری امکان جذب سرمایه و یا جلب همکاری فراهم میشود؛ اولین و اصلیترین هدف از تهیه طرح کسب و کار این است که بتوان به کمک آن، سرمایه گذاران را به سرمایه گذاری در طرح تشویق کرد همچنین در بسیاری از موارد تهیه طرح کسب و کار زمینه را برای همکاری گروهها و افراد دیگر فراهم میکند و حتی با تهیه طرح کسب و کار میتوان این امکان را فراهم کرد تا بتوان از مؤسسات و مراکز مالی و اعتباری، درخواست وام نمود. البته نباید طرح تجاری را به چشم یک پروژه سطحی و کوتاه مدت ببینیم یا تبدیل به یک برنامه صوری برای دریافت سرمایه مدنظر گرفت؛ این دو نگاه بسیار خطرآفرین و نادرست است که اثرات آن در همان مراحل ابتدایی طرح نمود پیدا میکند.
معمولاً طرحهای کسب و کار توسط مدیران، سرمایه گذاران، شرکتهای سرمایه گذاری، بانکداران، سهامداران و شرکا ممکن است خوانده شود در واقع طرح کسب و کار اغلب برای یکی از این بخشها تهیه میشود. مهمترین فواید طرح کسب و کار برای استفادهکنندگان عبارت است از:
شرح مأموریت باید کوتاه باشد و با چند کلمه حیطه فعالیت را طوری بیان کند که توجه خواننده به آن جلب شود و به طور کل باید پاسخی به این سؤال باشد که چرا مشتریان از خدمات و محصولات شما بهره میبرند.
اهداف باید به شکل مقاصد قابل اندازه گیری و تأثیرگذار تعریف شوند. همچنین باید دقیق و شفاف باشند و برای آنها زمان معینی تعیین شود.
استراتژی ها جهت و روش ایجاد و اداره فعالیت و نیز معیار فعالیت کارآفرین را تعیین میکند. استراتژیهای خارجی با بهره گیری از فرصتها و استراتژیهای داخلی با تکیه بر نقاط قوت و ضعفهای داخلی سازمان تعیین میگردند.
برای بررسی و تحلیل عوامل داخلی و خارجی مدلهای مختلفی وجود دارد، یکی از رایجترین آنها مدل “SWOT” است. در این تحلیل با دو دسته متغیر روبرو هستیم، دسته اول شامل نقاط ضعف و قوت است و دسته دوم شامل تهدیدها و فرصتها است که به بررسی توانمندیها و نقاط ضعف بالقوه میپردازد.
SO – با استفاده از نقاط قوت داخلی از فرصتهای خارجی استفاده میکنیم.
WO- با بهرهبرداری از فرصتها نقاط داخلی رو بهبود بخشیم.
ST – با بهرهگیری از نقاط قوت بر تهدیدات محیط غلبه کنیم.
WT – در حالت تدافعی و با کاهش نقاط ضعف از تهدیدات دوری میکنیم.
باید دستورالعملی دستیافتنی و معنی دار برای رشد فعالیتهایمان ارائه دهیم که بیان کند برای رسیدن به مقاصد خود باید چه اقداماتی را انجام داد.
هر چه این بیان شفافتر و دقیقتر باشد کار پروژه مرحله طرح و اجرا با سرعت بیشتری پیش میرود.
در این بخش با توصیف شرایط بازار و راهبردهای بازار در توزیع و قیمت گذاری و تبلیغ، برای متقاعدسازی سرمایه گذاران به اینکه بازار مناسبی برای تولید و عرضه محصول و خدمت وجود دارد تلاش میشود.
در این بخش اهداف بازاریابی خود را با واقعیات موجود محک میزنیم. این که مشتریان چه کسانی هستند، چه مزایایی مورد نظر آنها است و چه ویژگیهایی دارند. اندازه بازار و روند دسترسی به کالاها چگونه است و همچنین تخمینی از روند صنعت، فناوریهای جدید، سیاستهای دولت و تغییرات اجتماعی. این که محصول یا خدمت شما چه سهمی از بازار را به خود اختصاص میدهد. در بازار چه رقبایی حضور دارند و این بازار چه خطراتی را میتواند برای شما داشته باشد.
طرح تولید بیانگر فرایند و چگونگی تولید محصول است و شامل چرخه عملیات، محل جغرافیایی، تجهیزات، راهبردها و وضعیت قانونی و اداری است.
در این بخش به مالکیت و حدود اختیارات و مسئولیتها و اعضای گروه مدیریت اشاره میشود و شامل ساختار سازمانی، گروه مدیریت، تجارب و قابلیتها و هیئت سیاست گذاری و نیز ساختار مالکیت و قراردادها است.
طرح مالی شامل سه طرح ترازنامه، صورتحساب درآمد و بیان نقدینگی است و به تحلیل نقطه سربهسر تولید و کنترل هزینهها میپردازد. این طرح به میزان سودآوری قابل انتظار و ریسکهای مورد انتظار پرداخته و نیز منابع مالی مورد انتظار برای اجرای طرح را نشان میدهد.
این که در چه زمانی به چه میزانی از پیشرفت و سود دهی رسیدهایم.
[restrict]
دریافت PDF این مقاله
[/restrict]