رضایت شغلی و پیامدهای آن

رضایت شغلی موضوعی است که در ارتباط با آن محققان علوم روان‌شناسی اجتماعی، جامعه‌شناسی، اقتصادی، علوم سیاسی و تربیتی هر یک به سهم خود در آن نظریاتی را مطرح کرده‎اند. امروزه در کشورهای مختلف مشاغل متعدد با شاغلین بسیار وجود دارد و آنچه همواره موردتوجه روان‌شناسان و اندیشمندان علوم اجتماعی بوده و هست، رضایت شغلی افراد و تأثیر آن در روحیه و بازدهی کار آن‎ها است.

نیروی انسانی، مهم‌ترین دارایی هر سازمان

منابع انسانی اولین و حیاتی‎ترین دارایی برای هر سازمانی به‌حساب می‎آیند، به‌طوری‌که بدون آن هیچ سازمانی قادر به ادامه راه نخواهد بود. بنابراین شناخت نیازها، انگیزه‌ها، تمایلات، عوامل رضایت و عدم رضایت کارمندان نه‌تنها مهم است بلکه به جهت اتخاذ سیاست‌های صحیح، راهبردهای مناسب و برنامه‌های مؤثر ضروری محسوب می‎شود.

هاپاک رضایت شغلی را مفهومی پیچیده و چندبعدی تعریف می‌کند که با عوامل روانی، جسمانی و اجتماعی ارتباط دارد و معتقد است عوامل مختلفی در ایجاد رضایت شغلی در کارکنان مؤثر هستند. درآمد، ارزش اجتماعی شغل، شرایط کاری و فرآورده‎های اشتغال در زمان‎های مختلف، ترکیبی از عوامل هستند که در ایجاد احساس رضایت شغلی در افراد تأثیرگذار هستند.

فاکتورهای یک شغل رضایت‌بخش چیست؟

رومن کرزناریک در کتاب چگونه شغل دلخواه‌مان را پیدا کنیم این فاکتورها را برای یک شغل رضایت‌بخش لیست می‌کند:

۱- معنا:

حاضر هستید تمام عمر به کاری مشغول شوید که می‌دانید فایده‌ای ندارد؟ فرض کنید شما مسئول شمردن برگه‎های باطله روی میز مدیرتان هستید و برای این کار حقوق خوبی دریافت می‌‏کنید اما بدون اینکه از کار شما استفاده شود، تمام آن برگه‎ها درون سطل زباله انداخته می‎شوند. آیا شما در این شغل راضی هستید؟

۲- آزادی:

احساس اسارت و زندانی بودن در شغل نمی‎تواند به ایجاد حس رضایت ختم شود. فرد هرچه در سرکار آزادی و اختیار بیشتری داشته باشد، احساس رضایت بیشتری نسبت به شغل خود دارد. شغل‎هایی که ساعت کاری آزادتری داشته باشند و محدود به مکان نباشند آزادی را به‌خوبی به فرد منتقل می‎کنند.

۳- شادی:

مفهوم غرقگی یا Flow، زمانی است که گذر زمان را در حین انجام کار فراموش می‎کنید. برخلاف باور رایج در جامعه، بهترین لحظات زندگی زمان استراحت نیست بلکه وقتی با استفاده از توانایی‎های خود می‎توانید درگیر کاری شوید که گذر زمان را از یاد ببرید، بهترین لحظات را سپری می‎کنید و شادی واقعی را در تجربه می‎کنید.

هر شغلی که این سه احساس را در فرد ایجاد کند، می‏‌توان گفت که رضایت او را تأمین خواهد کرد و فرد باعلاقه بیشتری به انجام آن کار می‌‏پردازد.

عوامل مؤثر بر رضایت شغلی

رضایت شغلی را می ‎توان به چهار عامل وابسته دانست که ترکیب آن‎ها در ایجاد احساس رضایت نقش خواهند داشت. اولین آن‎ها عوامل سازمانی است یعنی متغیرهایی که به‌طور گسترده در مورد بیش‌تر کارکنان صدق می‌کند; مثل حقوق، فرصت‌های ارتقای شغلی و … . دوم عوامل محیطی هستند که متغیرهای گروه‎های شغلی را تشکیل می‎دهند مانند شیوه سرپرستی، کیفیت روابط با همکاران، شرایط کار و محل کار و … .

سومین عامل در میزان رضایت افراد از شغلی که دارند خود ماهیت کار است. تنوع کاری، میزان استقلالی که در شغل خود احساس می‎ کنند و مسئولیت‎هایی که برعهده دارند ازجمله عواملی هستند که ماهیت یک کار را رضایت‌ بخش می‎ کنند یا برعکس. عامل چهارم در ایجاد رضایت شغلی ویژگی‎ های شخصیتی افراد است که آن‎ها را از یکدیگر متمایز می‎کند. سن، جنسیت، تجربه کاری همه از عواملی هستند که می‎توانند میزان رضایت افراد مختلف را از یک شغل متمایز کنند.

رضایت شغلی و عملکرد

در ارتباط با تأثیر رضایت شغلی افراد بر میزان عملکرد آن‎ها سه دیدگاه متفاوت وجود دارد. اول آنکه اگر فرد از شغل خودش احساس رضایت داشته باشد عملکردش افزایش و بهبود می‎یابد. در مقابل دیدگاه دوم برعکس است و بیانگر تأثیر عملکرد افراد در میزان رضایتشان از شغلشان است؛ یعنی فرد هرچقدر کار خود را بهتر انجام دهد رضایتش از شغلش بیشتر می‎شود.

اما دیدگاه سوم برخلاف آن دو معتقد است ارتباط ذاتی بین رضایت شغلی و عملکرد افراد وجود ندارد و این پاداش‎ و مزایای متفاوت در مشاغل و سمت‎های مختلف است که باعث تفاوت میزان رضایت شغلی می‌‏شود.

اما می‎توان با اطمینان بیان کرد که افزایش بهره‎وری فرد و تعهدی که نسبت به سازمان دارد با میزان رضایت شغلی او از کارش ارتباط مستقیم دارد. همچنین سلامت فیزیکی و روحی کارکنان و سرعت آموزش مهارت‎های جدید شغلی آن‎ها هم بی‌ارتباط با میزان رضایت آن‎ها نیست.

ایجاد و حفظ ارتباط با مشتریان بدون شک مهم‎ترین هدف برای سازمان‎ها است که آن‌هم بی‌ارتباط با رضایت شغلی کارکنان نیست. برای آشنایی بیشتر با این موضوع و همچنین سیستم‎های ارزیابی رضایت شغلی کارکنان، دانلود و بررسی فایل PDF کامل این مقاله می‎تواند مفید باشد.

شما می توانید فایل PDF کامل این مقاله را پس از ثبت نام یا ورود دریافت نمایید

[restrict]

دریافت PDF کامل این مقاله

دانلود PDF

[/restrict]