کارآفرینی قومیتی و زنان
جهان امروز و دنیای اقتصاد بهسرعت در حال تغییر و رشد است در این میان کارآفرینی و کارآفرینان جایگاه ویژهای به خود اختصاص دادهاند و نقش ویژهای در پیشرفت جوامع داشتهاند و میتوان گفت که از آن بهعنوان موتور محرک اقتصاد یاد میشود.
کارآفرینی از ریشه فرانسوی به معنی متعهد شدن و به فرایند خلق ارزش جدید (مادی یا معنوی) از طریق یک تلاش متعهدانه با در نظر گرفتن ریسکهای ناشی از آن اطلاق میشود و صرفاً معادل اشتغالزایی نیست. کارآفرینی باعث تولید ثروت، توسعه تکنولوژی و اشتغال مولد میشود ازاینرو موردتوجه کشورهای مختلف قرارگرفته است.
کارآفرین ایدهای را که در فضای کسبوکار قابلیت تجاری شدن دارد میابد و آن را به فرصتی اقتصادی تبدیل میکند. کارآفرین برای عملی کردن ایدهی خود باید محیط بازار و نیاز مشتری را شناسایی کند و نگرشی کارآفرینانه داشته باشد. او همچنین نیازمند نوشتن نقشهی راه است، طرحی که در آن به بررسی بازار محصول یا خدمت، مسائل حقوقی و قانونی، تأمین سرمایه،
راهاندازی و رشد، سازماندهی و مدیریت بپردازد.
متأسفانه شاهد آن هستیم که تبعیض جنسیتی به حوزهی کارآفرینی نیز راهیافته و در اکثر کشورها حضور کمرنگتری از زنان در این حوزه مشاهده میشود اما اطلاعات موجود درزمینهٔ کارآفرینی زنان نشان میدهد که زنان مالک کسبوکار بهخصوص در نواحی شهری و کلانشهرها در حال افزایش هستند. کارآفرینان زن نهتنها در صنایع سنتی بلکه در بخشهای غیر سنتی و کمتر سنتی و در مناطق توسعهیافته هم در حال رشد و شکوفایی هستند.
بخشهای مختلف جهان بهخصوص کلانشهرها به دلیل هجوم افراد باریشههای فرهنگی- اجتماعی، چند فرهنگی شدهاند. این اتفاق از جهاتی مزیتهایی به همراه دارد و از طرف دیگر باعث تفاوت در سبک زندگی، ساختار محل اقامت اقلیتها شده است و شرایط پرتنش فرهنگی – اجتماعی را به وجود آورده است. در شهرهای اروپایی بهطورکلی گروههای قومی به خاطر آموزش و مهارت کم به بخشهای پایینتر تعلق دارند، درحالیکه اخیراً توجه بر محصولات قومی، بازار، مشتریان و استراتژیهای کسبوکارهای قومی است. تعامل فرهنگها شرایط را برای ایجاد کسبوکارهای جدید فراهم میکند و فرصتها زیادی برای فعالیت جوانان فراهم آورده است. در سالهای اخیر کارآفرینان قومی موردتوجه تحقیقات مختلف قرارگرفتهاند و در آن به بررسی موانع و فرصتها، ارزشها و ویژگیهای فرهنگی آنها در راستای فعالیت بهتر و مؤثرترشان پرداختهشده است.
برخی از محققان بر این باورند که موقعیت در جامعه عامل اصلی فعالیتهای کارآفرینانه است برای مثال تمایز اجتماعی و دسترسی به منابع و بازار ازجمله عوامل مؤثر در این زمینه هستند و برخی دیگر عوامل ساختاری و فرهنگی را بهعنوان عوامل مؤثر بر کارآفرینی مطرح میکنند.
موضوع مهمی که در بین محققان مطرحشده این است که آیا کارآفرینان قومی تنها برای قوم خودشان کالا یا خدمت عرضه میکنند یا قسمت وسیعتری از بازار مصرفکنندگان را پوشش میدهند؟ پوشش بازار داخلی ممکن است بیشتر باشد و شاید هیچگاه منجر به توسعهی بازار نشود. توجه به بازار داخلی نیز نیازمند مهارتهای بیشتر، شبکههای ارتباطی وسیعتر و متنوعتر و وجود حمایتهای سیاسی دولت است.
آموزش کمتر، نداشتن مهارت کافی و سطوح بالاتری از بیکاری، عوامل مشترکی هستند که بین گروههای قومی دیده میشوند. وجود این عوامل به همراه وجود شبکههای اجتماعی محرک قویای برای هدایت آنها به سمت کارآفرینی است. بر اساس ویژگیهای کسبوکار، تحقیقات نشان میدهد که اکثر مؤسسات قومی به بخش خدمات تعلق دارد و در آن از نیروهای جوان استفادهشده است. آموزش ضعیف، نبود سرمایه و اعتبار کافی، موانع قانونی، نداشتن مهارتهای مدیریتی و محدودیت در دسترسی به شبکههای کسبوکار و تفاوتهای قومی از مهمترین مسائلی هستند که کارآفرینان قومی با آن مواجهاند.
در سوی دیگر، کارآفرینان زن دارای گروههای متنوع و ناهماهنگی هستند همچنین، مؤسساتی که برای زنان وجود دارد، ویژگیهای متفاوتی دارند. کارآفرینان زن عموماً بین ۳۵-۴۵ سال دارند، متأهل، دارای فرزند و از سطح سواد خوبی برخوردارند. بیشتر به خاطر استقلال مالی و درامد اضافی به کارآفرینی روی میآورند و غالباً از خانوادههایی باسابقهی کارآفرینی هستند. درواقع احتمال کارآفرین شدن در بین زنانی که شوهر کارآفرین یا عضو کارآفرینی در خانواده دارند بیشتر است.
بر اساس ویژگیهای کسبوکار، تحقیقات نشان میدهد اکثر مؤسسات زنانه در بخش خدمات هستند و بهطور قابلتوجهی جوان، با سرمایه اندک به شکل قانونی میباشند. ارزشهای اجتماعی، فرهنگی، مسئولیتهای خانوادگی، تمایزهای جنسیتی، محدودیت در تجربهی فرصتهای کاری، نداشتن سرمایه و اعتبار کافی، نداشتن مهارتهای مدیریتی، موانع قانونی و محدودیت در دسترسی به شبکههای کسبوکار از مهمترین مسائلی هستند که کارآفرینان زن با آنها مواجهاند.
ضعف در آموزش و زبان برای کارآفرینان قومی و مسئولیتهای خانواده، ارزشهای فرهنگی، تفاوتهای جنسیتی، نداشتن سرمایهی مستقل برای کارآفرینان زن و وجود اقلیت کارآفرینان قومی در اقتصاد شهری و اقلیت زنان در جهان کسبوکاری که مردانه از مهمترین مسائل و مشکلات این دو گروه است.
این مقاله خلاصهای است از پژوهشهای آقای دکتر حسنعلی آقاجانی و همکارانشان که با موضوع مقایسه کارآفرینان زن و قومی در اقتصاد شهری انجامگرفته و در کنفرانس ملی کارآفرینی، خلاقیت و سازمانهای آینده منتشر گردید. بامطالعه فایل PDF کامل آن میتوانید موضوعات و توضیحات بیشتری را در رابطه با مباحث مطرحشده مطالعه بفرمایید.
شما می توانید فایل PDF کامل این مقاله را پس از ثبت نام یا ورود دریافت نمایید
[restrict]
دریافت PDF این مقاله
[/restrict]