میانگین زمان مطالعه: 4 دقیقه

مشارکت دادن کارکنان در تصمیم ‏‎گیری‎ ها و هدف‎گذاری ‎های سازمان، نقش قابل توجهی را در ایجاد انگیزه و افزایش رضایت شغلی افراد در سازمان دارد. همانطور که قبلاً بیان شد، انگیزش و رضایت شغلی در افزایش بهره‎وری کارکنان نقشی مستقیم دارد. تصمیم‎گیری فردی نیز یکی از شیوه‏‎های ایجاد مشارکت در سازمان است.

منظور از تصمیم‎گیری فردی در سازمان آن است که فرایند تصمیم‎گیری محدود به حیطه مدیریت نمی‎‏شود و تمام افراد سازمان باید از بین تمام راه‎‏هایی که پیش ‏رویشان قرار دارد یکی را انتخاب کنند. البته قبل از انتخاب درباره نتایج آن خوب بیندیشد و نقاط قوت و ضعف و نیز دیدگاه‏‌های موافق و مخالف را خوب ارزیابی کنند.

یک تصمیم معقول زمانی میسر می‏‎شود که شخص نتایج حاصل از تصمیم‎‏گیری را به حداکثر یا به میزان مطلوب برساند. اتخاذ چنین تصمیمی مستلزم رعایت شش مرحله است که بر اساس مفروضات خاصی قرار دارند:

۲- به شاخص‏‎ها وزن لازم بدهید؛ تصمیم‎‏گیرنده باید برای تعیین اولویت‏ مناسب به شاخص‏‎ها وزن یا بار مناسب بدهد.

۱- تعریف مسأله؛ علت بسیاری از تصمیمات ضعیف این است که تصمیم‏‎گیرنده متوجه واقعیت مسأله نشده است.

۳- مشخص‎‏کردن شاخص‏‎های تصمیم‏‎گیری؛ نوع علاقه، سلیقه و ارزش‏‎های تصمیم‏‎گیرنده در این انتخاب نقش اساسی دارند.

۴- ارائه راه‏‎حل‏‎های گوناگون.

۵- هریک از راه‏‎ها را به یک شاخص مرتبط سازید؛ ضریب خاصی را برای هریک از راه‏‏‎حل‎‏ها درنظر می‏‎گیرید.

۶- انتخاب راه‎‏حلی که از نظر ارزش دارای بیشترین بازدهی باشد؛ این کار از طریق مقایسه راه‎‏حل‎‏ها با توجه به مرحله قبل صورت می‏‎گیرد.

تصمیم بخردانه

تصمیم‎‏گیری بر طبق الگوی بخردانه بر اساس مفروضات مشخصی قرار گرفته است که عبارتند از:

۱- روشن بودن مسأله

۲- شناخت راه‏‎حل‎‏ها

۳- مشخص بودن اولویت‏‎ها

۴- ثبات اولویت‏‎ها

۵- نداشتن محدودیت زمانی یا هزینه

پس از ارائه تعریفی از مسأله، به ندرت امکان دارد همه شاخص‎‏ ها و راه‏‎حل‏‎ها ارائه شوند. زمانی که فرد با یک مسأله پیچیده روبرو می‏‎شود، سعی دارد تا از محدودیت آن بکاهد و این کار را بخردانه محدود می‏‎دانند.

برای اتخاذ یک تصمیم بخردانه، داشتن خلاقیت یک معیار بسیار با اهمیت است. تصمیم‎‏گیرنده باید موضوع را به طور کامل مورد ارزیابی قرار دهد و آن را بگونه‏‎ای درک کند که دیگران توان درک آن را ندارند. اگر فردی آموزش ببیند که خلاق باشد عقاید ویژه‏‎ای را ارائه می‎‏نماید. یکی دیگر از روش‎‏های افزایش خلاقیت خوب گوش دادن است. به منظور افزایش خلاقیت، هیچ نظر یا عقیده‏‎ای رد نمی‎‏شود و هیچ موضوعی کم اهمیت تلقی نمی‎‏شود.

قضاوت شهودی

یکی دیگر از روش‎‏های تصمیم‎گیری در حوزه مدیریت “قضاوت شهودی” است. در قضاوت شهودی فرد از احساسات و خلاقیتش استفاده می‏‎کند و معمولاً تصمیمات بهتری اتخاذ می‏‎شود. قضاوت شهودی شیوه دیگر تصمیم‏‎گیری منطقی و بخردانه است، که فرد اطلاعات را به صورت گام به گام و مرحله به مرحله مورد پردازش قرار می‎‏دهد و سپس اقدام به تصمیم‎‏گیری می‏‎کند. البته این دو شیوه مکمل یکدیگر هستند و با کنار هم گذاشتن این روش‏‎ها، چهار شیوه تصمیم‏‎گیری بدست می‎‏آید: ارشادی، تحلیلی، نظری و رفتاری.

بیشترین مدیران سعی دارند تا در تصمیم‏‎گیری‏‎ها به گونه‎‏ای عمل کنند که در بیش از یک گروه قرار گیرند. بسیاری از تصمیمات مدیران در بستر اصول اخلاقی گرفته می‏‎شود و مدیران در رعایت این اصول به سه شکل عمل می‏‎کنند:

۱- بندگی یا پیروی محض  ۲- عرف  ۳- اجتهاد

محدویت‎های تصمیم‎گیری

تصمیم‏‎گیرندگان ارشد(مدیران) در سازمان برای اتخاذ تصمیم با محدودیت‎هایی روبرو هستند که عبارتند از:

۱- ارزیابی عملکرد: تصمیمات مدیران همواره تحت تاثیر شاخص‎‏ها و معیارهایی قرار می‎‏گیرند که بوسیله آن‏‎ها مورد ارزیابی قرار می‏‎گیرند.

۲- سیستم پاداش: در تصمیم‎‏گیری مدیران، تصمیماتی ارجحیت دارند که از نظر بازده شخصی در سطح بالاتری قرار داشته باشند.

۳- محدودیت زمانی: گاهی سازمان‏‎ها در رابطه با تصمیمات ضرب‏‎الاجل تعیین می‎‏کنند.

۴- تصمیمات پیشین: تصمیم فردی به گونه‎‏ای است که به جریان تصمیمات وابسته است و تصمیمات گذشته همواره بر تصمیمات کنونی تأثیر گذار هستند.

در پایان، نکاتی را در ارتباط با تصمیم‎‏گیری در جایگاه یک مدیر ارائه می‏‎کنیم. در تصمیم‏‎گیری‎‏ها باید ابتدا شرایط و محیط را تجزیه و تحلیل کرد و با تلفیق روش بخردانه و شهودی اقدام به تصمیم‎‏گیری کرد. در تصمیم‎‏گیری باید فرض را بر آن گذاشت که برای هرکار خاص باید یک شیوه تصمیم‎‏گیری خاص وجود داشته باشد. همچنین در تصمیم‎‏گیری‎‏ها باید از روشی استفاده کرد که فرد را تحریک می‏‎کند تا خلاقیت داشته باشد.

با دریافت پاورپوینت مربوط به این فصل به توضیحات بیشتر و کامل‏‎تری در ارتباط با مطالب مطرح شده دسترسی خواهید یافت.

 

شما می توانید فایل PDF این مقاله را پس از ثبت نام یا ورود دریافت نمایید

[restrict]

دریافت PDF این مقاله

دانلود PDF

[/restrict]