
تعیین ابزارهای اندازه†گیری
دی 26, 1397
برازش داده†ها
دی 26, 1397 [rt_reading_time label=”میانگین زمان مطالعه:” postfix=”دقیقه” postfix_singular=”دقیقه“]
انواع پژوهش: در یکی از دسته‌بندیâ€â€ŒÙ‡Ø§ÛŒ تØÙ‚یقات علمی، تØÙ‚یقات بر اساس هد٠و بر اساس ماهیت روش دسته‌بندی Ù…ÛŒâ€Œâ€Ø´ÙˆÙ†Ø¯.
در دسته â€Ø¨Ù†Ø¯ÛŒ تØÙ‚یقات بر اساس Ù‡Ø¯ÙØŒ تØÙ‚یقات به سه دسته تقسیم می‌شوند:
Û±. تØÙ‚یقات کاربردی:
با هد٠توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص Ùˆ با Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ از زمینه Ùˆ بستر شناختی Ùˆ معلوماتی Ú©Ù‡ از طریق تØÙ‚یقات بنیادی ÙØ±Ø§Ù‡Ù… شده است Ùˆ الگوهای آن در جهت توسعه Ø±ÙØ§Ù‡ Ùˆ آسایش Ùˆ ارتقا Ø³Ø·Ø Ø²Ù†Ø¯Ú¯ÛŒ انسان مورد Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ قرار Ù…ÛŒâ€â€ŒÚ¯ÛŒØ±Ù†Ø¯.
Û². تØÙ‚یقات بنیادی:
هد٠آزمودن نظریات Ùˆ روابط پدیده‌ها Ùˆ Ø§ÙØ²ÙˆØ¯Ù† دانش در یک زمینه خاص است Ùˆ اغلب نتیجه گراست. تØÙ‚یقات بنیادی به دو دسته تقسیم می‌شوند:
- تØÙ‚یقات بنیادی تجربی؛
- تØÙ‚یقات بنیادی نظری؛
Û³. تØÙ‚یقات عملی – تØÙ‚یق Ùˆ توسعه:
 می‌توان تØÙ‚یقات ØÙ„ مسئله یا مشکل نامید Ùˆ آن‌ها را نوعی تØÙ‚یق کاربردی Ù…ØØ³ÙˆØ¨ کرد. برای نمونه می‌توان تØÙ‚یقات مرتبط با کش٠علل Ø§ÙØ²Ø§ÛŒØ´ ترک خدمت کارکنان یک مؤسسه Ùˆ راه‌ØÙ„ آن Ùˆ یا شناسایی علل کاهش بهره‌â€ÙˆØ±ÛŒ یک ÙˆØ§ØØ¯ تولیدی Ùˆ راه‌ØÙ„ آن را مثال زد.
بر اساس ماهیت روش می‌توان تØÙ‚یقات عملی را به سه دسته توصیÙی، آزمایشی Ùˆ سایر موارد (تاریخی، قومâ€Ù†Ú¯Ø§Ø± Ùˆ…) تقسیم‌بندی کرد.
تØÙ‚یقات عملی در ØÙˆØ²Ù‡ توصیÙÛŒ خود به چند گروه تقسیم می‌شوند: پیمایشی، همبستگی، اقدام پژوهشی، بررسی موردی، علّی- مقایسهâ€â€ŒØ§ÛŒØŒ پس رویدادی.
Û±. تØÙ‚یقات پیمایشی را در سه گروه می‌توان بررسی کرد:
- پیمایش طولی: که بخواهیم پدیده‌ای را در طول یک دوره زمانی خاص بررسی کنیم.
- پیمایش مقطعی: به‌منظور گردآوری داده‌های یک یا چند ØµÙØª Ø·ÛŒ یک مقطع زمانی.
- پیمایش دلÙÛŒ: هرگاه بخواهیم در مورد Ø§ØªÙØ§Ù‚‌نظر یک جمع در مورد یک موضوعی خاص به بررسی بپردازیم.
Û². روش تØÙ‚یق توصیÙÛŒ- هم‎بستگی :به‌منظور بررسی رابطه بین متغیرها انجام می‌پذیرد اما لزوماً در این روش کش٠رابطه علت Ùˆ معلولی مدنظر نیست. اساساً همبستگی‌â€Ù‡Ø§ به دو Ø´Ú©Ù„ همبستگی مثبت Ùˆ منÙÛŒ وجود دارند. این روش نیز به سه دسته تقسیم‌بندی می‌شود Ú©Ù‡ عبارت‌اند از:
الÙ) مطالعه همبستگی دو متغیری
ب) مطالعه تØÙ„یل رگرسیون
ج) تØÙ„یل ماتریس همبستگی
Û³. گروهی دیگر از تØÙ‚یقات توصیÙی، اقدام پژوهشی است Ú©Ù‡ از این روش بیشتر در آموزش‌وپرورش Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ می‌شود. تØÙ‚یقات توصیÙÛŒ موردی عبارت است از انتخاب یک مورد Ùˆ بررسی همه†جانبه آن. البته در تØÙ‚یقات موردی باید ØØ¯ Ùˆ مرز عنصر به خوبی تعری٠شود. روش تØÙ‚یق علّی- مقایسه‌ایی Ú©Ù‡ بخواهیم با توجه به متغیر وابسته به بررسی علل وقوع آن بپردازیم. این روش معمولاً گذشته‌نگر است. زمانی از این روش Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ Ù…ÛŒâ€â€ŒÚ©Ù†Ù†Ø¯ Ú©Ù‡ علت یک پدیده یا متغیر وابسته Ø®ØµÛŒØµÙ‡â€Œâ€Ø§ÛŒ باشد یعنی اینکه ØµÙØª Ùˆ ویژگی‌های آن به صورت ÙØ·Ø±ÛŒ وجود داشته باشد Ú©Ù‡ قابل دست‌کاری نباشد. مانند جنسیت.
پژوهش تاریخی از نظر دقت اجرا یکی از دشوارترین انواع پژوهش است.
در پژوهشâ€â€ŒÙ‡Ø§ÛŒ تاریخی دو نوع هد٠دنبال می‌شود Ú©Ù‡ عبارت‌اند از:
Û±. هد٠مقدماتی: به دست آوردن دیدگاه روشنی از زمان ØØ§Ù„.
Û². Ù…ØØ±Ú© اساسی Ùˆ اصلی: پژوهش تاریخی تمایلات Ùˆ آرزوهای مورخ در دستیابی به ØÙ‚ایق گذشته است.
پژوهش‌های تاریخی در چهار مرØÙ„Ù‡ به ترتیب زیر انجام می‌گیرند:
Û±. تعری٠و Ù…ØØ¯ÙˆØ¯ کردن مسئله
Û². صورت‌بندی کردن ÙØ±Ø¶ÛŒÙ‡
۳. جمع†آوری اطلاعات
۴. ارزشیابی اطلاعات و منابع
Ûµ. تجزیه Ùˆ تØÙ„یل Ùˆ نتیجه â€Ú¯ÛŒØ±ÛŒ
اسناد مورد Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ در پژوهش را می‌توان از دو طریق مورد نقد قرار داد:
۱. نقد بیرونی
۲. نقد درونی.
در نقد بیرونی Ù…ØÙ‚Ù‚ ØÙ‚یقی بودن Ùˆ اصل بودن سند را مورد ارزیابی قرار می‌دهد Ùˆ در نقد درونی پس از اطمینان از ØµØØª ارتباط سند با موضوع مورد مطالعه، ارزیابی Ù…ØØªÙˆØ§ÛŒ درونی مطالب انجام می‌شود. پس از بررسی درونی Ùˆ بیرونی ØÙ‚ایق تاریخی، پژوهشگر باید به ØªÙØ³ÛŒØ± این ØÙ‚ایق با توجه به Ù…Ø³Ø¦Ù„Ù‡â€Œâ€Ø§ÛŒ Ú©Ù‡ در صدد پاسخگویی به آن است بپردازد. گام آخر تهیه Ùˆ نوشتن گزارش تاریخی مسئله است Ú©Ù‡ به دلیل پیوسته نبودن ماهیت منابع نیازمند این است Ú©Ù‡ پژوهشگر خلاقیت زیادی را بکار گیرد.
تØÙ‚یقات تجربی با اهدا٠بنیادی انجام می‌شوند Ùˆ روشی رسمی Ùˆ کلاسیک است Ú©Ù‡ با آزمایش‌â€Ù‡Ø§ Ùˆ تØÙ‚یقات آزمایشگاهی همراه است Ùˆ Ù‡Ø¯ÙØ´ Ù¾ÛŒØ´â€Ø¨ÛŒÙ†ÛŒ وقایع در شرایط تجربی است. تØÙ‚یق تجربی روشی است سیستماتیک Ùˆ منطقی Ú©Ù‡ در آن آزمایش†کننده یا Ù…ØÙ‚Ù‚ بر روی متغیر مستقل دست‌کاری می‌کند Ùˆ سپس چگونگی تأثیر آن را بر متغیرهای وابسته مطالعه می‌â€Ù†Ù…اید.
در یک مطالعه علّی طرØâ€ŒÙ‡Ø§ÛŒ تجربی یا آزمایشی بر دو گونه‌اند:
Û±. تجارب آزمایشگاهی: در Ù…ØÛŒØ·â€ های ساختگی، کنترل Ùˆ یا دست‌کاری روابط متغیرها برای مشاهده رابطه علت-معلولی
Û². تجارب میدانی: در طرØâ€ŒÙ‡Ø§ÛŒ میدانی آزمودنی‌â€Ù‡Ø§ را در Ù…ØÛŒØ· واقعی کار مورد مطالعه قرار می‌دهیم.
در Ø¨ØØ« کنترل باید اطمینان ØØ§ØµÙ„ کرد Ú©Ù‡ علت دیگری بر معلول تأثیرگذار نیست. یکی از شیوهâ€â€ŒÙ‡Ø§ÛŒ کنترل مهار متغیرهای مزاØÙ… است، برای این منظور به دو شیوه می‌توان عمل کرد:
۱. همسان کردن گروه‌ها
Û². توزیع تصادÙÛŒ (تصادÙÛŒ سازی)
روایی طرØâ€ŒÙ‡Ø§ÛŒ تجاری به دو Ø´Ú©Ù„ روایی درونی Ùˆ بیرونی مورد بررسی قرار می‌گیرد. در صورتی Ú©Ù‡ یک پژوهش روایی درونی داشته باشد می‌توان از نتایج آن مطمئن بود Ùˆ درصورتی Ú©Ù‡ یک پژوهش روایی بیرونی داشته باشد می‌توان نتایج آن را به موقعیت‌های دیگر تعمیم داد. در ابتدا برای به دست آوردن روایی درونی آزمایش درونی انجام داده Ùˆ برای کسب روایی بیرونی آن را به â€ØµÙˆØ±Øª میدانی تکرار می‌کنیم.
تمام طرØâ€â€ŒÙ‡Ø§ÛŒ آزمایشگاهی از نظر روایی ØªØØª تأثیر Û· عامل است Ú©Ù‡ آن را تهدید می‌کنند:
۱. اثر تاریخچه
۲. اثر تعصب گزینش
۳. اثر بلوغ
۴. اثر رگرسیون آماری
۵. اثر آزمون
Û¶. اثر Ø§ÙØª
۷. اثر ابزار
برای کاهش اثر متغیرهای مزاØÙ… Ùˆ مداخله†گر یا ØØ°Ù آن‌ها از صØÙ†Ù‡ آزمایش، Ù…ØÙ‚Ù‚ باید اقدامات لازم را انجام دهد:
- ØØ°Ù متغیرها
- تØÙ„یل واریانس
- همتا کردن مواد
- گزینش تصادÙÛŒ
- معتدل و هم‌تراز کردن موارد
برای انجام تØÙ‚یق تجربی می‌توان از چهار روش Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ کرد:
Û±. آزمایش با Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ از یک گروه آزمودنی:
الÙ) پس‌آزمون.
ب) پیش‌آزمون و پس‌آزمون.
Û². آزمایش با Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ از دو گروه (شاهد Ùˆ آزمایش):
الÙ) Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ از پس‌آزمون.
ب) Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ از پیش‌آزمون Ùˆ پس‌آزمون.
Û³. آزمایش با Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ از چند گروه:
الÙ) Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ از Ø·Ø±Ø Ú†Ù‡Ø§Ø± گروهی سولومون.
ب) Ø·Ø±Ø Ù¾Ø³â€ŒØ¢Ø²Ù…ÙˆÙ† چند گروهی.
ج) Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ از پیش‌آزمون Ùˆ پس‌آزمون چندگروهی.
Û´. آزمایش با Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ از روش تکرار آزمون.
شبیه‌سازی نوعی دیگر آزمایش یا تجربه است Ú©Ù‡ در Ù…ØÛŒØ·ÛŒ بسیار همسان با Ù…ØÛŒØ· واقعی صورت می‌گیرد. در شبیه‌سازی می‌توان روابط علّی را به کاربرد، چراکه هم دست‌کاری میسر است Ùˆ هم کنترل. شبیه‌سازی به طور Ú©Ù„ به دو نوع است:
۱. شبیه‌سازی تجربی: ماهیت و زمان‌بندی رویدادهای شبیه‌سازی شده کاملاً توسط پژوهشگر تعیین می‌شوند.
Û². شبیه‌سازی آزاد: جریان وقایع Ùˆ رویدادها تا ØØ¯ÛŒ متأثر از بازتاب آزمودنی‌ها نسبت به Ù…ØØ±Ú©â€â€ŒÙ‡Ø§Ø³Øª.
شما Ù…ÛŒ توانید ÙØ§ÛŒÙ„ PDF این مقاله را پس از ثبت نام یا ورود Ø¯Ø±ÛŒØ§ÙØª نمایید
[restrict]
Ø¯Ø±ÛŒØ§ÙØª PDF این مقاله
 Â
[/restrict]