
آیا مالکیت مخترع، Ú©Ø§Ø±Ø¢ÙØ±ÛŒÙ†ÛŒ مشتق شده از دانشگاهی را تشویق می‌کند؟
تیر 20, 1398
روانشناسی ÙØ±ÙˆØ´
تیر 20, 1398
اصول و مبانی مدیریت
[rt_reading_time label=”میانگین زمان مطالعه:” postfix=”دقیقه” postfix_singular=”دقیقه”]
اگر قسمت اول را به ØªØ¹Ø±ÛŒÙ Ù…ÙØ§Ù‡ÛŒÙ… مرتبط مثل سازمان، مدیریت، سرپرست، کارایی، اثربخشی Ùˆ… اختصاص دهیم باید Ú¯ÙØª Ú©Ù‡ سازمان متشکل از دو یا چند Ù†ÙØ± است Ú©Ù‡ در Ù…ØÛŒØ·ÛŒ با ساختار منظم Ùˆ از قبل طراØÛŒâ€ŒØ´Ø¯Ù‡ برای نیل به اهدا٠مشترک باهم دیگر همکاری می‌کنند. در هر سازمان ÙØ±Ø¯ÛŒ در جایگاه مدیریت Ùˆ در جهت Ú©Ù…Ú© به اهدا٠آن سازمان مسئولیت‌هایی را می‌پذیرد Ùˆ سرپرست نیز ÙØ±Ø¯ÛŒ است Ú©Ù‡ مسئولیت کار عده‌ای را به عهده دارد Ùˆ یا به تعدادی از کارکنان دستور کار می‌دهد. در تعریÙÛŒ ساده برای کارایی، آن را انجام کارها به Ù†ØÙˆÙ‡ شایسته Ùˆ مناسب بیان کردهâ€â€ŒØ§Ù†Ø¯ Ùˆ اثربخشی هم به‌گزینش هدÙ‌های مناسب مربوط می‌شود، درواقع درجه Ùˆ میزان نیل به اهدا٠تعیین‌شده را اثربخشی می‌گویند.
در این مقاله قصد داریم علم مدیریت را با نظریاتی Ú©Ù‡ در ارتباط با آن Ùˆ در Ø·ÛŒ زمان Ù…Ø·Ø±Ø Ø´Ø¯Ù‡â€ŒØ§Ù†Ø¯ تعری٠‎کنیم Ùˆ با ارائه شناختی از علم مدیریت در طول زمان تغییرات بسیاری را تجربه کرده Ùˆ به تکامل رسیده است. به‌طورکلی علم مدیریت را می‌توان به سه دوره تقسیم کرد Ú©Ù‡ در ادامه به ØªÙˆØ¶ÛŒØ Ø¢Ù†â€ŽÙ‡Ø§ خواهیم پرداخت.
مکاتب مدیریت
-
مکتب کلاسیک مدیریت
یکی از نظریات Ù…Ø·Ø±Ø Ø¯Ø± مکتب کلاسیک، نظریه مدیریت علمی تیلور است Ú©Ù‡ در یکی از اصول چهارگانه آن این‌گونه آمده است: Ú©Ø§Ø±ÙØ±Ù…ا برای انتخاب کارکنان در هر بخش از کار باید از روش‌های علمی Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ کند Ùˆ قبل Ùˆ ØÛŒÙ† انجام کار نیز آموزش را برای Ø§ÙØ²Ø§ÛŒØ´ بهره‌وری سرلوØÙ‡ کار خود قرار دهد.
نظریه‌ای دیگر در مکتب کلاسیک، نظریه بروکراسی است. Ø§ØµØ·Ù„Ø§Ø Ø¨Ø±ÙˆÚ©Ø±Ø§Ø³ÛŒ برای اولین بار در قرن هجدهم در ÙØ±Ø§Ù†Ø³Ù‡ Ù…Ø·Ø±Ø Ø´Ø¯ Ùˆ از دو کلمه بورو به معنای Ø¯ÙØªØ± Ùˆ کراسی به معنی ØÚ©ÙˆÙ…ت تشکیل‌شده است. نظریه بروکراسی سه گونه اعمال قدرت را ØªØ´Ø±ÛŒØ Ù…ÛŒâ€ŒÚ©Ù†Ø¯:
اولین نوع اعمال قدرت، بر اساس سنت است که بیشتر در جوامع بدوی و بر اساس عقیده و تسلط به سنت صورت می‌گیرد.
دومین نوع اعمال قدرت، اعمال قدرت بر اساس ویژگی‌های شخصی است، یعنی قدرتی Ú©Ù‡ از طر٠خداوند نصیب Ø§ÙØ±Ø§Ø¯ خاص می‌شود.
سومین نوع اعمال قدرت بر اساس قانون Ú©Ù‡ اساس Ù…Ùهوم بروکراسی را تشکیل می‌دهد، یعنی قوانین Ùˆ مقرراتی وضع می‌شود Ùˆ Ø§ÙØ±Ø§Ø¯ بر اساس آن مراتب ترقی را Ø·ÛŒ می‌کنند.
-
مکتب نئوکلاسیک مدیریت
هد٠تØÙ‚یقات این دوره بررسی Ùˆ ارتباط شرایط کار با میزان تولید Ùˆ تأثیر عوامل مادی از قبیل نور، ØØ±Ø§Ø±ØªØŒ میزان Ø§Ø³ØªØ±Ø§ØØªØŒ طول مدت کار روزانه، غذای گرم Ùˆ … در میزان تولید Ùˆ کارایی کارگران بود. نظریات این دوره بر جنبه انسانی در مدیریت توجه داشته‎اند Ùˆ معتقد بودند Ú©Ù‡ انسان باید با توجه به ویژگی‎های شخصیتی خاصش مدیریت شود. در این دوره بهره‎وری یک پدیده اجتماعی تعری٠شد Ú©Ù‡ بر اساس کارایی اجتماعی Ø§ÙØ±Ø§Ø¯ تعری٠می‎شود. از سوی دیگر انسان هم یک موجود اجتماعی است Ú©Ù‡ Ø±ÙØªØ§Ø±Ø´ ØªØØª تأثیر گروه‎هایی Ú©Ù‡ با آن‎ها در ارتباط است قرار دارد.
در این دوره نوآوری Ùˆ خلاقیت هم جزء٠مواردی بودند Ú©Ù‡ در انجام امور جایگاه ویژه‌ای پیدا کردند Ùˆ در کنار تخصص Ùˆ تقسیم‌کار، موردتوجه مدیران قرار Ú¯Ø±ÙØª. موضوع دیگری Ú©Ù‡ در این دوره Ù…Ø·Ø±Ø Ø´Ø¯ بعد اجتماعی انسان بود. با توجه به آنکه انسان موجودی اجتماعی است Ùˆ ØªØØª تأثیر گروه، Ø±ÙØªØ§Ø±Ø´ هم می‎تواند بر گروهی از Ø§ÙØ±Ø§Ø¯ تأثیرگذار باشد Ùˆ از جنبه شخصی بودن ÙØ§ØµÙ„Ù‡ بگیرد، به همین دلیل انعکاس روØÛŒ Ø§ÙØ±Ø§Ø¯ در مقابل مدیران ØµØ±ÙØ§Ù‹ جنبه خصوصی یا Ø§Ù†ÙØ±Ø§Ø¯ÛŒ ندارد Ùˆ می‎تواند گروهی را ØªØØª تأثیر قرار دهد.
-
مکتب اقتضایی مدیریت
مکتب اقتضایی مدیریت، Ú©Ù…Ú© می‌کند تا عقاید ماشینی کلاسیک Ùˆ Ø±ÙØªØ§Ø±ÛŒ نئوکلاسیک را در موقعیت‌های صØÛŒØâ€Œ قرار دهیم. در یک‌سو سازمان‌هایی هستند Ú©Ù‡ بیشتر کارایی موردنظرشان است، مشاغل تکراری Ùˆ تخصصی است Ùˆ رهبری آمرانه Ùˆ مقتدرانه است Ùˆ در سویی دیگر مؤسسات با تولید Ù…ØØµÙˆÙ„ات جدید Ùˆ ابتکاری قرار دارند Ú©Ù‡ وظای٠آن‌ها غیرقابل‌پیش‌بینی است Ùˆ توجهشان بیشتر معطو٠به ÙØ¹Ø§Ù„یت‌های ابداعی است. نگرش اقتضایی یا موقعیتی بر این اساس Ù…Ø·Ø±Ø Ø§Ø³Øª Ú©Ù‡ یک الگوی مدیریت برای همه موقعیت‌ها Ùˆ در همه شرایط به‌عنوان بهترین راه Ù…ØØ³ÙˆØ¨ نمی‌شود؛ بلکه با توجه به شرایط Ùˆ موقعیت‌های Ù…Ø®ØªÙ„ÙØŒ مدیریت باید تصمیم‌گیری‌های مختلÙÛŒ داشته باشد.
نظریه سیستم‌های اجتماعی
از دیدگاه رابینز سیستم عبارت است از اجزا به‌هم‌پیوسته Ùˆ مرتبط Ú©Ù‡ به Ù†ØÙˆÛŒ تنظیم گردیده‌اند تا یک Ú©Ù„ متشکل از تک‌تک اجزا را ایجاد کنند. هر سیستمی ØØ¯Ø§Ù‚Ù„ بایستی از دو جز تشکیل‌شده باشد Ùˆ هر جز ØØ¯Ø§Ù‚Ù„ بایستی با یک جز دیگر در ارتباط باشد. معروÙ‌ترین طبقه‌بندی سیستم‌ها توسط بولدینگ انجام‌شده است Ú©Ù‡ آن‌ها را به نه طبقه یا Ø³Ø·Ø ØªÙ‚Ø³ÛŒÙ… می‌کند. این تقسیم‌بندی به‌صورت سلسله مراتبی است، به‌طوری‌که سیستم‌های بالاتر دارای خواص سیستم‌های Ø³Ø·ÙˆØ Ù¾Ø§ÛŒÛŒÙ†â€ŒØªØ± بوده Ùˆ خاصیت جدیدی را نیز از خود ظاهر می‎کنند.
برای آشنایی بیشتر با سیستم‎ها Ùˆ Ù…Ø¨Ø§ØØ« مدیریتی ماننده نظریات Ùˆ اصول مربوط به مدیریت، دانلود Ùˆ بررسی ÙØ§ÛŒÙ„ PDF کامل این مقاله Ú©Ù‡ ØØ§ØµÙ„ پژوهش‌های دکتر رزقی رستمی است Ùˆ در قالب پنج ÙØµÙ„ به ØªÙˆØ¶ÛŒØ Ø¢Ù†â€ŽÙ‡Ø§ پرداخته شده است، Ù…Ùید خواهد بود.
شما Ù…ÛŒ توانید ÙØ§ÛŒÙ„ PDF کامل این مقاله را پس از ثبت نام یا ورود Ø¯Ø±ÛŒØ§ÙØª نمایید
[restrict]
Ø¯Ø±ÛŒØ§ÙØª PDF کامل این مقاله
[/restrict]