میانگین زمان مطالعه: 3 دقیقه
عنوان عصر ارتباطات خود بیانگر اهمیت این موضوع در دنیای امروز است. دنیایی که در آن برقراری ارتباط دیگر محدود به مرزهای مشخص نیست. انتقال پیام از فرستنده برای گیرنده شکل دهنده مفهوم ارتباطات است. اگر این پیام توانایی ایجاد یک تصویر ذهنی، هماننده تصویر ذهنی فرستنده، در ذهن گیرنده را دارا باشد، آن را ارتباط کامل مینامند.
ارتباطات در زندگی بشر چهار نقش عمده را برعهده دارد که عبارتند از:
۱- کنترل: با استفاده از دستورالعملها، اختیارات و رفتارهای رسمی و غیررسمی.
۲- انگیزش: با رفتارهای مطلوب میتوان موجب تقویت انگیزش شد.
۳- احساسات: ارتباطی که درون گروهها صورت میگیرد، یکی از ابزارهای اصلی است که فرد بوسیله آن احساسات خود را بیان میکند.
۴- تصمیمگیری: از طریق سیستم ارتباطات، اطلاعات بیشتری برای اتخاذ تصمیم درست در اختیار فرد قرار میگیرد.
پیام، یک محصول فیزیکی است که در سایه به رمز درآمدن منبع پیام بوجود میآید. فرایند ارتباط از منبع ارتباطات شروع میشود. پس از آن پیام به صورت رمزگذاری شده از کانالهای مشخص ارسال میشود. با رسیدن به گیرنده پیام رمز گشایی شده و در گیرنده بازخورد مطلوب حاصل میگردد.
راههای شناخته شده در ایجاد ارتباطات معمولاً به سه شکل: کتبی، گفتاری و غیر گفتاری هستند. پیامهای کتبی، پیامهایی قابل استناد هستند که در مورد پیامهای بلند و پیچیده اهمیت بیشتری پیدا میکنند. چراکه دقت در این پیامها بیشتر است و منطقیتر و رساتر بیان میشوند.
پیامهای گفتاری با وجود داشتن سرعت انتقال و دریافت بازخورد سریع، با افزایش تعداد افراد انتقال دهنده احتمال تحریف پیام افزایش مییابد. پیامهای غیرگفتاری ماننده اشاره، اخم، لبخند، حرکت اعضای بدن و… . البته هرگاه اشارات با گفتار همراه شوند پیام کاملتر میگردد. در انتقال پیام، زبان عمل گویاتر از گفتار است.
ارتباطات در مسیرهایی مشخص به انجام میرسند: مسیر افقی، مسیر رو به بالا و مسیر رو به پایین. به عنوان مثال ارتباط مدیر با زیر دست در مسیر بالا به پایین است. دریافت بازخورد عملیات و نیز دریافت نظرات کارکنان توسط مدیر در مسیر پایین به بالا است. همچنین ارتباط اعضای گروهها که در یک سطح هستند نیز در سطح ارتباطات افقی است که معمولاً غیر رسمی هستند. این سطح از ارتباطات هر زمان که کانالهای رسمی را نقض کنند، ارتباطات زیان بار محسوب میشوند.
در مسیر ارتباطات اثربخش، موانعی وجود دارد که گاهاً اصل اطلاعات را تحریف میکند. گاهی برای این که پیام مطلوبتر گردد اطلاعاتش تغییر میکنند. همچنین گیرنده پیام نیز در دریافت اطلاعات نقش دارد. گیرنده معمولاً پیام را آنگونه که دوست دارد میبیند یا میشنود، جنسیت گیرنده و نوع احساسات او هم در دریافت پیام تأثیرگذار است.
در به رمز درآوردن پیامها برای انتقال و نیز از رمز خارج کردن آنها زمینههای فرهنگی حاکم بر افراد نقش اصلی را دارند. از همین رو لازم است فرض را بر اختلاف فرهنگی بگذاریم، مگر اینکه خلافش ثابت شود. همچنین در ارتباطات باید قضاوت را به تأخیر انداخت و صدور رأی قطعی را به زمانی موکول کرد که به شواهد و مدارک کافی رسیده باشیم.
در زمینه مدیریت نحوه ارتباطات نقش کلیدی را دارد. مدیر باید از نتیجه شبکه ارتباطات استفاده کند. مدیر باید برسی کند که آیا بازخورد این ارتباطات، منظور او بوده است یا خیر. همچنین ساختار پیامها باید روشن و قابل فهم باشند و کلمات به دقت انتخاب شوند تا از بروز سوء تفاهم جلوگیری شود.
در زمان دریافت پیام باید به پیام گوش داد نه اینکه صرفاً آن را شنید. همچنین بهتر است که گیرنده پیام خود را در مقام ارسال کننده تصور کند. نکته دیگر اینکه در زمان احساسی شدن باید صبر کرد تا به شرایط عادی بازگردیم و سپس به ادامه پیام بپردازیم. همانطور که بیان شده عواطف یکی از موانعی است که مانع از دریافت اصل پیام میشود.
در انتها توصیه میشود با دریافت پاورپوینت مربوط به این فصل، مطالب تکمیلی در رابطه با مباحث طرح شده را مطالعه بفرمایید.
[restrict]
دریافت PDF این مقاله
[/restrict]