
یادگیری زیربنایی تغییر و نوآوری
دی 9, 1398
بررسی تاثیر موÙقیت منابع انسانی بر سازمان‌ها
دی 9, 1398
[rt_reading_time label=”میانگین زمان مطالعه:” postfix=”دقیقه” postfix_singular=”دقیقه“]
اثربخشی سازمانی
اگرچه از منظر تاریخی دانشمندان در خصوص تواÙÙ‚ روی تعری٠اثربخشی با مشکلات Ùˆ Ø§Ø®ØªÙ„Ø§ÙØ§Øª ÙØ±Ø§ÙˆØ§Ù†ÛŒ مواجه بوده‌اند، اما بااین‌وجود همه آن‌ها در مورد این موضوع Ú©Ù‡ اثربخشی موضوعی مهم در نظریه سازمان Ù…ØØ³ÙˆØ¨ می‌شود Ø§ØªÙØ§Ù‚‌نظر داشته Ùˆ ØµØ±Ø§ØØªØ§Ù‹ آن را تأیید می‎کنند. تعری٠ساده‌ای Ú©Ù‡ تا دهه Û±Û¹ÛµÛ° وجود داشت به این شیوه بود Ú©Ù‡ به میزان یا ØØ¯ÛŒ Ú©Ù‡ سازمان Ø§Ù‡Ø¯Ø§ÙØ´ را Ù…ØÙ‚Ù‚ ساخته است، اثربخشی Ù…ÛŒâ€ŒÚ¯ÙØªÙ†Ø¯. درواقع تا هنگامی‌که در سازمان اهداÙ‌ تعریÙ‌شده Ùˆ مشخص نباشند، امکان ندارد در ارتباط با موضوع اثربخشی Ùˆ بهبود آن نظر داد. با این ØªÙˆØ¶ÛŒØ Ù…Ø´Ø®Øµ می‌شود Ú©Ù‡ نقطه‌ی مرجع ارزیابی اثربخشی، اهداÙ‌ هستند.
معیارهای اثربخشی
بهره‌مندی از هد٠به‌عنوان معیاری برای اثربخشی نیازمند به وجود اهدا٠نهایی سازمان است Ùˆ این اهدا٠باید به‌گونه‌ای روشن Ùˆ ØµØ±ÛŒØ ØªØ¹Ø±ÛŒÙ Ø´ÙˆÙ†Ø¯ Ùˆ تا ØØ¯ امکان قابلیت کنترل داشته باشند، ملموس باشند Ùˆ ضمن قابلیت تØÙ‚ق‌پذیری، امکان سنجش Ùˆ اندازه‌گیری میزان Ù¾ÛŒØ´Ø±ÙØª آن‌ها نیز وجود داشته باشد. گاهی ممکن است Ú©Ù‡ سازمان‌ها اهدا٠چندگانه را دنبال کند Ú©Ù‡ باهم در رقابت Ùˆ ØØªÛŒ ناسازگار باشند، بر همین اساس باید توجه داشت Ú©Ù‡ اثربخشی سازمان چیزی ÙØ±Ø§ØªØ± از تعیین Ùˆ ارزیابی هدÙ‌ها است. سنجش اثربخشی مستلزم معیارهای چندگانه‌ای است Ú©Ù‡ وظای٠مختل٠سازمانی را بر اساس ویژگی‌های مختل٠مورد ارزیابی قرار می‎دهند. به همین دلیل باید تلاش کرد تا با بهره‌گیری از معیارها از وضعیت عملکردی سازمان اطلاع ÛŒØ§ÙØª.
اثربخشی کلی، یکی از معیارهایی است Ú©Ù‡ نوعی ارزیابی Ú©Ù„ÛŒ Ù…ØØ³ÙˆØ¨ می‌شود Ùˆ تا ØØ¯ زیادی از معیارهای متعدد بهره‌ می‌برد Ùˆ معمولاً از راه ترکیب اسناد عملکرد گذشته با به دست آوردن ارزیابی‌های Ú©Ù„ÛŒ Ùˆ یا از طریق قضاوت‌های اشخاص بصیر Ùˆ مطلع نسبت به عملکرد سازمان، اندازه‌گیری می‌شود.‌ بهره‌وری معیار دیگری است Ú©Ù‡ معمولاً به‌عنوان میزان یا ØØ¬Ù… Ù…ØØµÙˆÙ„ات یا خدمات عمده‌ای Ú©Ù‡ توسط سازمان ارائه می‌گردد، تعری٠می‌شود Ùˆ می‌تواند در سه Ø³Ø·Ø ÙØ±Ø¯ÛŒØŒ گروهی Ùˆ سازمانی Ùˆ از طریق مراجعه به اسناد Ùˆ ارزیابی‌های موجود یا ترکیب آن‌ها مورداندازه‌گیری قرار گیرد. معیار دیگر اثربخشی سازمانی سود است Ú©Ù‡ مبلغ درآمد ØØ§ØµÙ„ از ÙØ±ÙˆØ´ØŒ منهای Ú©Ù„ هزینه Ùˆ تعهدات ایجادشده تعری٠می‌شود. به‌بیان‌دیگر، معمولاً نرخ برگشت سرمایه Ùˆ درصد بازدهی ÙØ±ÙˆØ´ Ú©Ù„ را می‌توان معادل سود دانست.
رویکردهای اثربخشی:
در انواع رویکردهای اثربخشی می‌شود به رویکرد نیل به هد٠اشاره کرد Ú©Ù‡ بیان می‌دارد اثربخشی سازمانی باید Ø¨Ø±ØØ³Ø¨ میزان تØÙ‚Ù‚ اهدا٠آن سازمان سنجیده شود نه به‌واسطه وسایل Ùˆ امکاناتی Ú©Ù‡ برای رسیدن به Ø§Ù‡Ø¯Ø§ÙØŒ به کار Ú¯Ø±ÙØªÙ‡â€ŒØ´Ø¯Ù‡â€ŒØ§Ù†Ø¯. در این رویکرد Ù¾ÛŒØ´â€ŒÙØ±Ø¶â€ŒÙ‡Ø§ÛŒÛŒ وجود دارند Ú©Ù‡ باید موردتوجه قرار گیرند ازجمله آن‌که:
۱ ـ سازمان باید دارای اهدا٠نهایی باشد
۲ ـ این اهدا٠باید به‌درستی مشخص‌شده و برای درک بهتر تعری٠شوند
Û³ Ù€ اهدا٠باید در ØØ¯ امکان قابلیت کنترل Ùˆ اداره داشته باشند
Û´ Ù€ روی اهدا٠باید اجماع یا تواÙÙ‚ عمومی صورت Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ باشد
Ûµ Ù€ Ù¾ÛŒØ´Ø±ÙØª به‌سوی اهدا٠باید قابل‌اندازه‌گیری باشد.
اما این نوع رویکرد مسائل Ùˆ مشکلاتی به همراه دارد همچون اینکه رویکرد نیل به هد٠اجماع در اهدا٠را ÙØ±Ø¶ می‌کند Ø¯Ø±ØØ§Ù„ی‌که به دلیل چندگانگی اهدا٠و Ù…Ù†Ø§ÙØ¹ گوناگون Ùˆ Ù…ØªÙØ§ÙˆØª سازمان، بیان اهدا٠در قالب عبارات Ùˆ Ø§ØµØ·Ù„Ø§ØØ§Øª مبهم Ùˆ نامشخص است Ùˆ تعبیر Ùˆ ØªÙØ³ÛŒØ± Ø§ÙØ±Ø§Ø¯ از اهدا٠بر مبنای Ù…Ù†Ø§ÙØ¹ شخصی خود به همین دلیل اجماع در اهدا٠میسر نیست.
یکی دیگر از رویکردها Ùˆ جدیدترین رویکرد در خصوص اثربخشی سازمان، رویکرد Ø°ÛŒÙ†ÙØ¹Ø§Ù† استراتژیک است. از منظر این دیدگاه سازمانی اثربخش است Ú©Ù‡ خواسته‌های عوامل Ù…ØÛŒØ·ÛŒ خود را Ú©Ù‡ تداوم ØÛŒØ§Øª سازمان مستلزم ØÙ…ایت آن‌ها است، برآورده کند. دریکی از Ù¾ÛŒØ´â€ŒÙØ±Ø¶â€ŒÙ‡Ø§ÛŒ این رویکرد این‌گونه آمده است Ú©Ù‡ هر سازمان Ø°ÛŒÙ†ÙØ¹Ø§Ù† متعددی دارد Ú©Ù‡ درجات مختلÙÛŒ از قدرت را دارند Ùˆ هر Ø°ÛŒÙ†ÙØ¹ از یک سلسله ارزش‌های Ù…Ù†ØØµØ±Ø¨Ù‡â€ŒÙرد برخوردار است. اگر بخواهیم تنها به یکی از مشکلات مربوط به رویکرد Ø°ÛŒâ€ŒÙ†ÙØ¹Ø§Ù† استراتژیک اشاره‌کنیم می‌توان Ú¯ÙØª Ú©Ù‡ تعیین Ø°ÛŒÙ†ÙØ¹Ø§Ù† در یک Ù…ØÛŒØ· خیلی بزرگ در عمل بسیار دشوار است. چون Ù…ØÛŒØ· به‌شدت در ØØ§Ù„ تغییر است Ùˆ آنچه دیروز برای سازمان مهم بوده، ممکن است امروز Ùˆ ÙØ±Ø¯Ø§ از اهمیت چندانی برخوردار نباشد.
رویکردهای سیستمی Ùˆ ارزش‎های رقابتی دو رویکرد Ù…Ø·Ø±Ø Ø¯ÛŒÚ¯Ø± درزمینۀ اثربخشی هستند Ú©Ù‡ برای آشنایی با آن‌ها Ùˆ همچنین کسب اطلاعات بیشتر درزمینۀ موضوعات مطرØâ€ŒØ´Ø¯Ù‡ØŒ می‎توانید از ÙØ§ÛŒÙ„ PDF کامل این مقاله Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ کنید.
شما Ù…ÛŒ توانید ÙØ§ÛŒÙ„ PDF کامل این مقاله را پس از ثبت نام یا ورود Ø¯Ø±ÛŒØ§ÙØª نمایید
[restrict]
Ø¯Ø±ÛŒØ§ÙØª PDF کامل این مقاله
[/restrict]